door Ilse Steenbergen
•
26 juli 2025
Speciaal voor OudersHW schreef ik een informatieve gastblog over scheiden met kinderen. Lees hem hier ! Mama en papa gaan uit elkaar . Voor een kind zijn dat zes kleine woorden die de wereld op z'n kop zetten. De wereld zoals het die kende, verandert. Dat brengt niet alleen praktische veranderingen met zich mee zoals twee huizen, andere routines en het missen van de andere ouder, maar ook een diepe emotionele impact. Elk kind verwerkt die veranderingen op zijn eigen manier en in zijn eigen tempo. Wat eerst vanzelfsprekend leek, samen ontbijten, grapjes aan tafel, op vakantie gaan met z’n allen, schuift uit beeld. Jongere kinderen vragen zich bijvoorbeeld af: wie brengt me naar bed? Waar staat straks mijn tandenborstel? Wat gebeurt er met mijn knuffel als ik heen en weer moet? Tieners stellen meer vragen als: Hoe blijf ik mijn eigen leven leiden tussen twee huizen? En Hoe vertel ik mijn vrienden wat er thuis gebeurt? Het gezin zoals het was, verandert. En met die verandering komen er vaak veel gevoelens mee, ook al blijven die soms onuitgesproken. Kinderen voelen feilloos aan dat er iets verandert. Al ver voor de woorden zijn uitgesproken. De spanning in huis, de blikken die vermeden worden, de stiltes die vallen. En wanneer het moment daar is, komt de klap. Als kindercoach zie ik die verwarring vaak niet in woorden, maar in gedrag. Sommige kinderen worden ineens stiller. Anderen laten meer boosheid zien. Er zijn kinderen die opeens buikpijn krijgen voor school, die weer in bed plassen, die niet meer kunnen slapen. En daaronder zit vaak een vraag die ze niet durven stellen: ‘Is dit mijn schuld?’ ‘Houdt papa nog wel van mij?’ ‘Kies mama straks voor mijn broertje in plaats van voor mij?’ Want dat is hoe kinderen vaak reageren als het binnen te veel is. Ze spreken via hun lijf, omdat woorden soms tekortschieten. En hoewel ouders vaak proberen uit te leggen dat het níét aan het kind ligt, voelt het vanbinnen vaak anders. Alsof het misschien toch iets verkeerd heeft gedaan. Van verwarring naar begrijpen Wat een scheiding zo verwarrend maakt voor kinderen, is dat het niet één duidelijke gebeurtenis is. Het is een proces. Een golf van veranderingen die over langere tijd op hen afkomt. De ene keer is het klein en stil, een andere indeling van de week, een kast die ineens half leeg is. Dan weer is het luid en groot: woordenwisselingen, tranen, een verhuisbericht. Kleuters begrijpen de woorden misschien nog niet, maar voelen de verandering diep. Schoolkinderen snappen al meer, maar worstelen met loyaliteit: ze willen geen partij kiezen. Tieners denken vooruit – over hun toekomst, hun relaties, hun plek in deze nieuwe werkelijkheid. En intussen zoeken ze allemaal, op hun eigen manier, naar houvast. Naar veiligheid. Naar iemand die zegt: Jij mag voelen wat je voelt. Je bent niet verantwoordelijk voor dit alles. En je beiden ouders houden van je. Jouw stem telt: hoe een kindercoach kinderen laat voelen dat ze er toe doen Een kindercoach verandert de situatie niet. De scheiding blijft, met alles wat daarbij hoort. Maar wat wél kan, is een veilige plek bieden waar het kind even niet hoeft te zorgen, schikken of uitleggen. In mijn praktijk sta ik naast het kind. Ik kijk mee, zonder oordeel. Ik help woorden geven aan wat verwarrend is. En als woorden te moeilijk zijn, gebruiken we tekeningen, verhalen, poppen of symbolen. Zo ontstaat er ruimte. Niet om ‘over’ de scheiding te praten, maar om te voelen wat het doet. En daar iets mee te mogen. We bouwen samen een veilige plek waar het kind zichzelf weer terugvindt. Het is een plek waar het leert: Wat er ook gebeurt om mij heen, ik ben belangrijk. Mijn stem telt. En ik mag er zijn, helemaal. Van daaruit begint de begeleiding. Aangepast aan de leeftijd, het tempo en de unieke binnenwereld van ieder kind. Voor kleuters (4 t/m 6 jaar): als je voelt wat je nog niet kunt uitleggen Kleuters snappen de woorden ‘scheiden’ of ‘co-ouderschap’ niet. Maar ze voelen het haarfijn aan: Er zijn tranen in huis, en een van de ouders is ineens minder thuis. De gezinsrituelen schuiven. Hun gedrag spreekt waar hun taal tekortschiet. Ze worden druk of juist stil. Ze gaan weer bedplassen of krijgen plots buikpijn. Ze signaleren met hun lijf wat ze vanbinnen nog niet kunnen zeggen. Wat een kleuter nodig heeft tijdens een scheiding: Eenvoudige uitleg, op maat van hun beleving . Niet één keer, maar telkens opnieuw. In dezelfde woorden, met dezelfde rust. Zekerheid in hun hart : ‘Het is niet mijn schuld.’ Een liefdevolle bevestiging : ‘Ook als alles verandert, blijf jij ons kind. En blijven wij van jou houden.’ Structuur, houvast en voorspelbaarheid . Weten wat wanneer gebeurt, door wie – en dat dit veilig is. Ruimte om te spelen wat ze nog niet kunnen zeggen . Met verhalen, knuffels, tekeningen of symbolen. In coaching werk ik zacht en speels. Met handpoppen, verhalen, symbolen en tekeningen. Kleuters hoeven niet te praten over wat ze voelen. Ze mogen het spelen, bouwen, herhalen. Tot het wat minder zwaar wordt vanbinnen. Voor kinderen van 6 tot 12 jaar: als gevoelens woorden krijgen Kinderen in deze leeftijdsgroep beginnen te begrijpen wat een scheiding inhoudt. Maar dat besef maakt het soms juist ingewikkelder. Ze willen niemand kwetsen. Passen zich aan. Ze zeggen dat het wel gaat, maar liggen ‘s avonds te piekeren. Ze balanceren tussen loyaliteit en zelfzorg. Tussen verdriet en hoop. Tussen aanpassen en zichzelf kwijt zijn. Wat kinderen van 6 tot 12 jaar in coaching mogen ontdekken: Dat de scheiding nooit hun schuld is . Nooit. Dat alle gevoelens welkom zijn . Boos, verdrietig, opgelucht, bang, in de war, alles mag er zijn. Dat beide ouders altijd van hen blijven houden . Ook al ziet het er nu anders uit. Dat praten mag, maar nooit hoeft . Soms zegt een tekening of een stilte al genoeg. Dat ook zij fouten maken erbij hoort – ook voor grote mensen . Net als grote mensen. Dat hun verhaal ertoe doet . Zelfs als het anders klinkt dan dat van hun ouders. Ik help hen om woorden te geven aan hun binnenwereld. Soms via tekenen of metaforen. Soms via concrete gesprekken. Altijd op hun tempo. Zodat ze zichzelf beter begrijpen, en weer grip voelen op hun veranderende leven. Voor pubers van 13 tot 17 jaar: als je je plek opnieuw moet bepalen Tieners kijken niet alleen naar het nú, maar ook naar de toekomst. Ze denken: Wat betekent dit voor mijn leven? Voor relaties? Voor wie ik ben en wie ik wil zijn? Sommigen sluiten zich af. Anderen nemen verantwoordelijkheid die hen niet toekomt. Of ze doen alsof het ze niets kan schelen, terwijl vanbinnen alles schuift. Een plek waar niets hoeft, maar alles mag. Waar stil zijn net zo oké is als praten. Begrip voor de warboel in hun hoofd . Zonder oordeel, zonder haast. Spiegels die helpen ontdekken wie ze zélf zijn . Niet als kind van, maar gewoon als zichzelf. Vrijheid om vragen te stellen die nergens anders passen . Over liefde, grenzen, loyaliteit, keuzes. Ruimte om stil te staan bij relaties – ook die met zichzelf . Steun om hun eigen pad te voelen en te volgen . Met vertrouwen, ook als de weg nog onbekend is. Ik sluit aan bij wat past. Soms is dat humor. Soms stilte. Of juist muziek, een gesprek, een tekening, een opdracht die aan het denken zet. Niet om iets te ‘fixen’, maar om te verdiepen. Ze mogen praten, maar ook zwijgen. Bewegen of juist stilzitten. Tekeningen maken of gewoon even zijn. Alles mag er zijn, niets hoeft. Want soms is erkenning al genoeg. Een zachte zin die landt, precies op het juiste moment: Het is logisch dat je je zo voelt. Een hoofdstuk, geen eindpunt Een scheiding is geen eindpunt. Het is een hoofdstuk. Soms pijnlijk. Vaak verwarrend. Maar ook een kans om te groeien, als gezin, als ouder, als kind. Ouders doen meestal alles wat ze kunnen. Maar in de wirwar van emoties, afspraken en veranderingen is het logisch dat niet alles soepel loopt. Vaak zijn er verschillende hulpverleners betrokken die ouders ondersteunen bij de financiële en rechtsgeldige afhandeling, zoals advocaten, mediators en financieel adviseurs. Zij richten zich op belangrijke praktische zaken zoals alimentatie, omgangsregelingen en de verdeling van bezittingen. Als kindercoach sta ik juist naast het kind. Terwijl anderen de praktische zaken regelen, help ik het kind om te gaan met de emoties en veranderingen die daarbij horen. Ik bied een veilige plek waar het kind zichzelf mag zijn, zijn gevoelens mag uiten en begrip krijgt voor wat het doormaakt. De verbinding tussen ouders en kind staat voorop wanneer ouders worden betrokken. Ik kijk met jullie mee, niet als mediator of rechter, maar als bondgenoot van het kind. Ik vertaal gedrag naar behoeftes en help ouders het verhaal van hun kind beter te begrijpen. Zo geef ik praktische handvatten om spanning te verlichten. Vaak zit de grootste winst in kleine aanpassingen: een vaste overdrachtsritueel, eenduidige communicatie, of gewoon de tijd nemen om te luisteren naar wat het kind níét zegt. Zo ontstaat er ruimte voor het kind om zich gezien en gehoord te voelen, en weer verder te groeien. Ruimte voor het kind in het scheidingsproces Een scheiding is geen kleinigheid. Niet voor ouders. En zéker niet voor kinderen. Toch is het geen verhaal zonder hoop. Juist in deze periode kun je als ouder een kind meegeven dat emoties er mogen zijn. Dat liefde niet verdwijnt door afstand. En dat ze er niet alleen voor staan. Wat ik als kindercoach bied, is iets wat in de storm vaak ontbreekt: een veilige ruimte om gewoon kind te zijn. Om te voelen, te ontdekken en opnieuw te leren vertrouwen. Een scheiding is voor een kind een verlieservaring. Niet altijd zichtbaar, maar wel voelbaar. Niet altijd in woorden, maar vaak in gedrag. Kindercoaching biedt iets essentieels: Een veilige plek om te landen. Ruimte om te voelen wat er is, zonder het te hoeven oplossen. Erkenning van hun verhaal, los van het grote-mensenperspectief. Zodat het kind, klein of groot, zich weer even kind mag voelen. Niet verantwoordelijk, niet op zijn tenen. Maar gedragen, gehoord en gezien. Wil je weten wat ik als kindercoach voor jouw kind kan betekenen tijdens of na een scheiding? Neem gerust contact op. Ik kijk, luister en denk graag met jullie mee.